• utworzono
  • zmodyfikowano 24-03-2013
ResearchBlogging.org

Nic

Dalej nic

Myślałem, że coś, ale gdzie tam - nic

Nic

Nic

-----------------------------------------------------------------------

MiÅ‚oÅ›nicy Lema poznali zapewne fragment wspomnieÅ„ zamrożonego Iona Tichego z Kongresu Futurologicznego. Równie dobrze mogÅ‚oby być to jednak sprawozdanie z prób poszukiwania badaÅ„, które jakoÅ› uzasadniÄ… masowÄ… konsumpcjÄ™ preparatów wielowitaminowych, jako leków "uodparniajÄ…cych"  na infekcje sezonu jesienno-zimowego i jeszcze szerzej "ogólnie wzmacniajÄ…cych". Takich badaÅ„ bowiem nie ma a ciÄ…gÅ‚a "konsumpcja" preparatów witaminowych na masowa skalÄ™ (z jednym wyjÄ…tkiem) jest zazwyczaj nieuzasadniona, wywoÅ‚ana bezmyÅ›lnÄ…  reklamÄ…  i modnymi bzdurami powszechnymi w "Globalnym Åšmietniku" pseudonauki medialno-internetowej. Na tym powinno siÄ™ skoÅ„czyć. Blogów promujÄ…cych witaminy i zachwalajÄ…cych ich zbawienny wpÅ‚yw  jest w internecie nawet wiÄ™cej, niż zwolenników  medycyny a la Astromaria. Nie znacie? to poszukajcie! W koÅ„cu "w internecie wiedzÄ… lepiej" no nie?

Jednak  zachÄ™cony przez  SporothrixÄ™, Barta i Januarego  do udziaÅ‚u w Research Blogging " pomacham" trochÄ™ literaturÄ….

RzeczywiÅ›cie, brak witamin powoduje wiele groźnych skutków, samo odkrycie witamin wiÄ…zaÅ‚o siÄ™ z badaniami nad choróbskami wywoÅ‚anymi niedoborami pokarmowymi - jak szkorbut czy beri-beri. Åšwiat publikacji naukowych, pozornie wbrew temu co napisaÅ‚em poprzednio, peÅ‚en jest opisów kluczowych ról witaminy tej czy owej w funkcjonowaniu wszystkich możliwych komórek i narzÄ…dów. Osoba nawoÅ‚ujÄ…ca do ograniczenia  konsumpcji preparatów witaminowych wydaje siÄ™  niespeÅ‚na rozumu.

Ale ale:  Rozważania tutaj  nie dotyczÄ…  awitaminoz czyli chorób wywoÅ‚anych podażą witamin  mniejszÄ…, niż ustalonÄ… jako niezbedna: Dzieci w Afryce, ludzi stosujÄ…cych nieodpowiedniÄ… dietÄ™, wyniszczonych, czy osób z chorobami ingerujÄ…cymi w metabolizm witamin itp itd. Rozważania nie dotyczÄ… też osób o chwilowo zwiÄ™kszonym zapotrzebowaniu jak na przykÅ‚ad kobiety w ciąży. Zastanówmy siÄ™  co ma zrobić przeciÄ™tny bloger (blogerka) dobrze  i zdrowo odżywiajÄ…ca siÄ™, bez wielkich szaleÅ„stw z naÅ‚ogami, zagrożony(a) bardziej nadwagÄ… niż wyniszczeniem.  Z wyjÄ…tkiem jednej witaminy - awitaminoz raczej nie ma. Kupować  i jeść jesieniÄ… te witaminy "na wzmocnienie" czy nie?

Bój idzie o to, czy witaminy rzeczywiÅ›cie majÄ… dziaÅ‚anie lecznicze w dawkach ponadsuplementacyjnych (przewyższajÄ…cych zapotrzebowanie ), a jeżeli tak - to jakie?  PrzykÅ‚ad - niedobór witaminy A powoduje "kurzÄ… Å›lepotÄ™" - zaburzenia widzenia w nocy.  Jeżeli podamy dawkÄ™ dwukrotnie przewyższajÄ…cÄ… zapotrzebowanie to delikwent  bÄ™dzie widziaÅ‚ w nocy lepiej, niż ten z jednokrotnÄ…?

Nie, nie bÄ™dzie. Rzecz w tym, że witaminy nie dziaÅ‚ajÄ… w próżni, jak każdy inny zwiÄ…zek chemiczny sÄ… trybikiem w chemicznej maszynie metabolizmu i same nic nie zdziaÅ‚ajÄ…. To, że witamina podana w dawce 3-krotnie przewyższajÄ…cej zapotrzebowanie nie zapewni ostrzejszego wzroku  niż  w normalnych dawkach odkryto już dawno, jest to tak oczywiste, że w dzisiejszych czasach trudno już spotkać pracÄ™ na ten temat. WÅ‚aÅ›nie dobowe zapotrzebowanie obliczono na zasadzie doboru dawki  powodujÄ…cej maksymalny efekt zapobiegajÄ…cy chorobom zwiÄ…zanymi z awitaminozami.

A może przy ponadsuplementacyjnych dawkach  pojawi siÄ™ jakaÅ› inna korzyść zdrowotna, na przykÅ‚ad wytÄ™sknione dziaÅ‚anie "wzmacniajÄ…ce" i "uodparniajÄ…ce",  jeżeli tak to na co?

Ano na nic. Najbardziej przebadana jest chyba witamina C - w metaanalizach dziesiÄ…tek badaÅ„ nie wykazano, aby miaÅ‚a istotne  znaczenie w interesujÄ…cym nas temacie - zapobieganiu infekcjom, w innych tematach też zresztÄ… nie ma (1,2,3). SÄ… dane mówiÄ…ce o pewnym skróceniu czasu trwania objawów przeziÄ™bienia, ale zÅ‚agodzenie objawów Å‚atwiej osiÄ…gnąć innymi metodami, znacznie skuteczniejszymi. SÄ… też dane mówiÄ…ce o znaczeniu tej witaminy  u narażonych na duże wysiÅ‚ki fizyczne  w klimacie subarktycznym. Nie sformuÅ‚owano jednak zaleceÅ„ do używania jej masowo w profilaktyce.

Dalsze wgłębianie siÄ™ w temat jest znacznie mniej przyjemne: We wpisie o selenie wspomniaÅ‚em  na temat witamin A, E i tokoferolu - nie wykazano ich prozdrowotnego dziaÅ‚ania przy próbach systematycznej chemoprewencji,  zanotowano nawet wzrost Å›miertelnoÅ›ci. Dalekie od zrozumienia i sformuÅ‚owania jasnych zaleceÅ„ sÄ… badania nad przewlekłą suplementacjÄ… witamin z grupy B, kwasu foliowego i innych. Podam tu przykÅ‚ad chyba najciekawszej dyskusji na temat wit. B6:  W wielu badaniach wysoki poziom aktywnego metabolitu witaminy B6 we krwi jest zwiÄ…zane z mniejszym ryzykiem zachorowania na raka okrężnicy i odbytnicy, wysokie spożycie tej witaminy już nie za bardzo, widać u niektórych nie wchÅ‚ania siÄ™ lub nie aktywuje (4).  Za to badania wÅ›ród holenderskich kobiet wykazaÅ‚y zaskakujÄ…co znaczny wzrost zachorowania na raka odbytnicy (ryzyko wzglÄ™dne 3,5) wÅ›ród konsumentek wiÄ™kszych iloÅ›ci wit. B6 (5). Tego typu niejednoznacznych badaÅ„ o witaminach jest tak wiele, że można by zalać nimi internet skuteczniej, niż  teoriami spiskowymi altmedyków-naciÄ…gaczy na temat Big Pharma.

WyjaÅ›nienie takiego stanu rzeczy jest oczywiste - abo to komórki rakowe albo bakterie nie potrzebujÄ… witamin? PotrzebujÄ…! SÄ… leki przeciwnowotworowe i przeciwbakteryjne,  które majÄ…  za zadanie wÅ‚aÅ›nie zablokowanie ich dziaÅ‚ania. StÄ…d też nieumiarkowane zażywanie witamin może na przykÅ‚ad doprowadzić do "promocji" komórek nowotworowych czy infekcji,  z którymi w normalnych warunkach ukÅ‚ad odpornoÅ›ciowy daÅ‚by sobie radÄ™ (6,7).

Koniec koÅ„ców nie wykazano  korzyÅ›ci z powszechnego i u wszystkich  stosowania preparatów wielowitaminowych czy pojedynczych witamin, najwyraźniejszÄ… wymowÄ™ ma tutaj badanie Women`s Health Initiative z udziaÅ‚em miliona kobiet (8). W niektórych przypadkach dowiedziono nawet niekorzystnych efektów, szczególnie w dziedzinie onkologii - na przykÅ‚ad wzrostu zachorowalnoÅ›ci na raka piersi (9). PiszÄ…c o korzyÅ›ciach ze stosowania witamin - autorzy reklam skrzÄ™tnie omijajÄ… efekty niekorzystne - na przykÅ‚ad spadek liczby zawałów serca u osób stosujÄ…cych witaminÄ™ E jest "kompensowany" przez wzrost liczby udarów mózgu (3).

Na zakoÅ„czenie optymistyczno-pesymistycznie. PiszÄ…c o jednym wyjÄ…tku miaÅ‚em na myÅ›li witaminÄ™ D (10). To jest wÅ‚aÅ›nie witamina, której niedobór możemy odczuwać w okresie jesienno-zimowym, na dodatek ma ona poważny wpÅ‚yw na ukÅ‚ad odpornoÅ›ciowy. Ale wÅ‚aÅ›nie tÄ™ witaminÄ™ najÅ‚atwiej przedawkować, w zasadzie nie powinno siÄ™ jej podawać w znaczÄ…cych dawkach  bez konsultacji z lekarzem. Producenci preparatów wielowitaminowych wybrali wiÄ™c "najlepsze" wyjÅ›cie - w topowych i najdroższych zestawach wielowitaminowych tej witaminy zazwyczaj nie ma.

Na zdrowie!:

Piśmiennictwo:
  1. Douglas, R., Hemilä, H., Chalker, E., & Treacy, B. (2008). Cochrane review: Vitamin C for preventing and treating the common cold Evidence-Based Child Health: A Cochrane Review Journal, 3 (3), 672-720 DOI: 10.1002/ebch.266
  2. Gaziano, J., Glynn, R., Christen, W., Kurth, T., Belanger, C., MacFadyen, J., Bubes, V., Manson, J., Sesso, H., & Buring, J. (2009). Vitamins E and C in the Prevention of Prostate and Total Cancer in Men: The Physicians' Health Study II Randomized Controlled Trial JAMA: The Journal of the American Medical Association, 301 (1), 52-62 DOI: 10.1001/jama.2008.862
  3. Sesso, H., Buring, J., Christen, W., Kurth, T., Belanger, C., MacFadyen, J., Bubes, V., Manson, J., Glynn, R., & Gaziano, J. (2008). Vitamins E and C in the Prevention of Cardiovascular Disease in Men: The Physicians' Health Study II Randomized Controlled Trial JAMA: The Journal of the American Medical Association, 300 (18), 2123-2133 DOI: 10.1001/jama.2008.600
  4. Larsson, S., Orsini, N., & Wolk, A. (2010). Vitamin B6 and Risk of Colorectal Cancer: A Meta-analysis of Prospective Studies JAMA: The Journal of the American Medical Association, 303 (11), 1077-1083 DOI: 10.1001/jama.2010.263
  5. de Vogel, S., Dindore, V., van Engeland, M., Goldbohm, R., van den Brandt, P., & Weijenberg, M. (2008). Dietary Folate, Methionine, Riboflavin, and Vitamin B-6 and Risk of Sporadic Colorectal Cancer Journal of Nutrition, 138 (12), 2372-2378 DOI: 10.3945/jn.108.091157
  6. Buhr G, & Bales CW (2010). Nutritional supplements for older adults: review and recommendations--Part II. Journal of nutrition for the elderly, 29 (1), 42-71 PMID: 20391042
  7. Giovannucci E, & Chan AT (2010). Role of vitamin and mineral supplementation and aspirin use in cancer survivors. Journal of clinical oncology : official journal of the American Society of Clinical Oncology, 28 (26), 4081-5 PMID: 20697066
  8. Neuhouser, M., Wassertheil-Smoller, S., Thomson, C., Aragaki, A., Anderson, G., Manson, J., Patterson, R., Rohan, T., van Horn, L., Shikany, J., Thomas, A., LaCroix, A., & Prentice, R. (2009). Multivitamin Use and Risk of Cancer and Cardiovascular Disease in the Women's Health Initiative Cohorts Archives of Internal Medicine, 169 (3), 294-304 DOI: 10.1001/archinternmed.2008.540
  9. Larsson, S., Akesson, A., Bergkvist, L., & Wolk, A. (2010). Multivitamin use and breast cancer incidence in a prospective cohort of Swedish women American Journal of Clinical Nutrition, 91 (5), 1268-1272 DOI: 10.3945/ajcn.2009.28837
  10. Millen AE, & Bodnar LM (2008). Vitamin D assessment in population-based studies: a review of the issues. The American journal of clinical nutrition, 87 (4) PMID: 18400742